Het is goed jezelf te verrassen. Door een keer die straat in te fietsen waar je normaal altijd langsrijdt, door fruit te kopen dat je niet kent, door eens zelf de energieleverancier te bellen om erachter te komen wat het gasverbruik vorig jaar was en niet te wachten tot je man dat doet. Je wordt er altijd wijzer van. Ik besloot een artikel in de krant te lezen dat ik normaal zou overslaan. Het ging over het Lets Radiokoor. Daarbij bekruipt me een stoffig gevoel en de foto’s waren in sombere Sovjet-kleuren, toch ging ik lezen.
En dan blijkt Letland een koorparadijs te zijn. En het Radiokoor misschien wel ’s werelds beste kamerkoor: technisch bijna perfect en toch warm van klank. Er is zelfs een recensent geweest die heeft durven suggereren dat de bijna hemelse klanken afkomstig waren van een koorklavier, dat stiekem ergens opgesteld stond. Wat helemaal niet het geval was. Ook vorig jaar tijdens de Haarlemse Koorbiënnale hoorde het publiek een mysterieuze klank door de Nieuwe Kerk zweven. Het bleek de sopraan van het Lets Radiokoor. Een van de geheimen is dat in de Baltische staten van jongs af aan veel gezongen wordt. Ik weet dat dat in Afrika gebeurt, en op Jamaica schijnt ook iedereen hardop te zingen, maar van bezielde zanglust in het koude Oost-Europa had ik nog nooit gehoord.
De hoofdstad Riga telt meer dan honderd koren en vanuit de huizen hoor je vrouwen zingen. ‘De een begeleidt zichzelf met folkloristisch handgeklap, de ander oefent zuchtfiguurtjes uit de Barok’, las ik. Wat een romantiek! Weg is mijn stoffige Sovjetgevoel. En dan is er de oefenruimte van het koor pal naast enorme hallen die ooit gebouwd zijn als zeppelinhangar. Een zeppelinhangar, hoe sprookjesachtig klinkt dat! De dramatische lading van het verhaal is dat in de Sovjet-tijd het zingen van traditionele volksliederen in de lidstaten streng verboden was. De Zingende Revolutie – rond 1988, voor onafhankelijke, Baltische staten – was dan ook veelzeggend en de hele wereld maakte kennis met de muzikale passie van de Esten, Letten en Litouwers.
Een paar dagen na het krantenbericht zou het Lets Radiokoor optreden in Nederland. Ik kon echt niet, anders was ik gegaan. Had ik mezelf opnieuw verrast. Wel heb ik op Youtube een filmpje van een optreden bekeken. Prachtig klonk het, met hier en daar inderdaad een hemelse galm.
